Wat heeft de gemeente ervoor gedaan?

Er is een keuze gemaakt in de onderwerpen op het gebied van energie en klimaat die hier naar voren komen. De gemeente is bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor taken op het gebied van milieubeleid, de advisering en toetsing van ruimtelijke plannen, beheer en onderhoud en toezicht en handhaving van relevante wet- en regelgeving.

Doelstelling1: Kwetsbaarheid van de stad voor klimaatverandering verminderen

In 2023 is een start gemaakt met het actualiseren van het groen-, bomen- en biodiversiteitsbeleid. Hierin worden de doelen voor de komende jaren vastgelegd.

Bĳ meerdere bouwontwikkelingen in de stad is de Structuurvisie Groen toegepast en zĳn afspraken hierover vastgelegd in een overeenkomst. Ook zĳn vanuit het Groenfonds grĳs-wordt-groeninitiatieven gerealiseerd: bĳ het Zwaansgat, Kandeelstraat en Nobelstraat is 116m2 grĳs omgezet in groen. Verder zĳn er gerichte acties geweest van onder andere Gouda Bruist en de Tuinambassadeurs, zoals de actie ‘Tegel eruit, Plant erin’ en de aanleg van nieuwe geveltuintjes.

In Kort Haarlem, de Vogelbuurt in Korte Akkeren en Ouwe Gouwe Zuid is extra groen en een robuust hemelwatersysteem aangelegd. Er is subsidie vanuit de Impulsregeling Klimaatadaptatie aangevraagd voor extra klimaatadaptieve maatregelen bĳ het project Vogelbuurt, voor het verbreden van vergroeningsprojecten uit het Groenfonds en het ontharden en vergroenen van schoolpleinen. Zo zĳn in 2023 68 geveltuinen aangelegd in Kort Haarlem aanvullend aan het rioleringsproject.

Om inwoners te enthousiasmeren en informeren over groen, biodiversiteit en klimaatadaptatie zĳn in 2023 vele acties georganiseerd. Bĳvoorbeeld de duurzame markt, de boomspiegeldag en het biodiversiteitsweekend. Tĳdens de Boomfeestdag 2023 hebben 17 kinderen van twee scholen 12 bomen geplant. Verder zĳn inwoners via huis-aan-huisbladen en sociale media regelmatig geïnformeerd over werkzaamheden van de gemeente zoals ecologisch bermbeheer, natuurlĳke oevers en grĳs-wordt-groeninitiatieven.

Klimaatadaptatie is actief onder de aandacht gebracht bĳ onderwĳsinstellingen. Ook is de pilot die in 2021 gestart is met de ondernemers van het bedrĳventerrein Gouwespoor voortgezet om het bedrĳventerrein klimaatadaptief in te richten. Daarnaast is er intensief contact met de woningcorporaties over het thema klimaat en is het thema opgenomen in de prestatieafspraken. Het Convenant Klimaatadaptief Bouwen is bĳ meerdere projecten toegepast, zoals bĳvoorbeeld bĳ het project Crabethpark.

In 2023 hebben 120 perceeleigenaren gebruik gemaakt van de subsidieregeling groen-blauwe daken. Er is in totaal 2.157 m2 groen dak aangelegd. Naast de subsidie groene daken is er ook subsidie voor de aanschaf van een regenton. Hier hebben 215 inwoners gebruik van gemaakt.

De tegeltaxi heeft gereden om tegels op te halen bĳ inwoners. In totaal zĳn bĳ 104 adressen, 9.680 tegels opgehaald.

In 2023 is er vanwege het slechte weer geen plantdag georganiseerd voor het Gouds geboortebos. De plantdag is verzet naar het voorjaar 2024.

Doelstelling 2: Verbetering van de biodiversiteit en waterkwaliteit

De gemeente is gestart met het opstellen van het Omgevingsprogramma Groen: Biodiversiteit. Daarin wordt het biodiversiteitsbeleid voor de komende jaren uitgewerkt. Dit beleid focust op het benoemen van specifieke icoonsoorten per wĳk en zorgt voor een verbeterslag op het huidige beleid.

In regionaal verband is een start gemaakt met een kansenkaart om de biodiversiteit in de grensgebieden van gemeenten te verbeteren. Daarnaast neemt de gemeente deel aan onder andere het Zuid-Hollandse Ecologennetwerk (ZHEN) en Community of Practice Groene Stad Challenge om kennis en ervaring uit te wisselen op gebied van biodiversiteit en groen. Dit gebeurt ook in overleggen met de lokale natuurverenigingen waar ook gezamenlĳke acties mee georganiseerd worden, zoals het biodiversiteitsweekend.

Er is een start gemaakt met het zorgen voor een soortenmanagementplan. Doel van dit plan is om gebouwbewonende diersoorten een plek te (blĳven) bieden in de isolatieopgave. In 2023 startte de Europese aanbesteding om een partĳ te vinden die de gemeente kan begeleiden in het opstellen van dit plan. Met dit plan wordt uiteindelĳk een ontheffing aangevraagd bĳ de provincie.

Op meerdere locaties in Gouda is gewerkt aan uitbreiding van ecologisch beheer. Een gedeelte van het Noorderhout wordt op een ecologische manier gemaaid en er zĳn in dit stuk extra natuurvriendelĳke oevers aangelegd. Bĳ de Winterdĳk is een stuk groen ingeplant met bollen en een biologisch zaadmengsel. Daarnaast wordt tĳdens inspectiewerkzaamheden vastgesteld of in de nieuwe situatie een natuurvriendelijke oever kan worden gerealiseerd of dat beschoeiing moet worden geplaatst.

Duikers zĳn vergroot om het watersysteem te verbeteren, zoals bĳvoorbeeld in Ouwe Gouwe Zuid.

Gouda vroeg in 2023 subsidie aan bĳ de provincie Zuid-Holland voor de verbetering van het leefgebied van 4 specifieke diersoorten in groengebied Noorderhout: de merel, rietorchis, egel en weidehommel.

Doelstelling 3: Inwoners en ondernemers stimuleren energie te besparen en aardgasvrij te worden

De evaluatie van de Transitievisie Warmte is in 2023 gestart. Het evaluatierapport wordt in april 2024 verwacht.

De wĳkaanpak in Plaswĳck Kern en in Middenwillens West is gestart. In Plaswĳck Kern wordt een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar de verschillende warmteoplossingen. Middenwillens West is onderdeel geworden voor een bewonersinitiatief in Achterwillens om samen te zoeken naar de beste oplossing om aardgasvrĳ te worden. Daarnaast heeft de gemeente het bewonersinitiatief in Kort Haarlem omarmd. Hier wordt samen opgetrokken met de bewoners om het idee van een 70-graden warmtenet verder uit te werken.

Vanuit de subsidieregeling Samen naar een Duurzame Omgeving worden bewoners- en bedrĳveninitiatieven ondersteund om met elkaar onderzoek te doen en stappen te zetten richten een CO2-neutraal Gouda. In 2023 zĳn 6 aanvragen gehonoreerd, variërend van kierenonderzoek bĳ huizen tot een lage temperatuur warmtenet voor een bedrĳventerrein.

De focus van het Gouds Isolatieprogramma is van E, F en G labels uitgebreid naar D, E, F en G labels. Afgelopen jaar is de samenwerkingsovereenkomst voor de Energie Karavaan Gouda ondertekend, zodat in 2024 kan worden gestart met een bloksgewĳze aanpak voor isolatie. Met de huis-aan-huis aanpak zĳn inmiddels 3.000 huishoudens met (kans op) energiearmoede voorzien van energieadvies en zĳn ter plekke kleine maatregelen uitgevoerd. De evaluatie van de regeling Erfgoed en Duurzaamheid 2020 is bĳna afgerond. De energiecoaches hebben zo’n 300 huisbezoeken gebracht. De energieklussers zĳn bĳ ongeveer 30 adressen langs geweest. In november werd de jaarlĳkse duurzaamheidsmarkt weer georganiseerd met naar schatting 1.000 bezoekers en in 2023 heeft Gouda voor het eerst actief meegedaan aan de Klimaatweek.

Het omgevingsprogramma zonne-energie Gouda is aan de raad voorgelegd. Zodat wensen en bedenkingen kenbaar gemaakt konden worden aan het college. Hierna zal naar verwachting het programma Zon op Veld nog in het 1e kwartaal 2024 door alle colleges van de Midden-Holland gemeenten worden vastgesteld.

De verordening Duurzaamheidsfonds Gouda is eind 2023 door de gemeenteraad vastgesteld. De doelgroep is uitgebreid geïnformeerd over de start van het Duurzaamheidsfonds. Aanvragen worden beoordeeld door de gemeente en, wanneer goedgekeurd, kan de lening via SVn worden aangevraagd.

De geplande collectieve inkoopacties en isolatiesubsidie voor bewoners zĳn niet in 2023 gerealiseerd. Andere onderwerpen bleken meer tĳd te vragen dan verwacht waardoor er geen ruimte was om deze ook te realiseren. De verwachting is dat beide in 2024 van start zullen gaan.

Doelstelling 4: Sneller verduurzamen gemeentelijk vastgoed

De gemeente heeft een routekaart opgesteld die inzicht biedt in de aanpak en strategie om in 2030 55% CO2- reductie te realiseren in gemeentelĳke gebouwen en in 2040 aardgasvrĳ en CO2-neutraal te zĳn. Dit betreft alle gebouwen in eigendom van de gemeente, exclusief de sport- en onderwĳsgebouwen.

De routekaart geeft inzicht in de uitvoeringsplanning. Daarbĳ is de prioritering van de gemeentelĳke gebouwen aan de hand van energieverbruik en synergie met de onderhoudsmaatregelen tot stand gekomen. Waar mogelĳk zoekt de gemeente synergie met onderhoudsmaatregelen (MJOP) en toegankelĳkheidsmaatregelen.

Het oude schoolgebouw van de Ark aan de Jan Luykenstraat is gesloopt. Daardoor kan de locatie worden herontwikkeld tot park. Dit draagt bij aan de leefbaarheid en klimaatbestendigheid van de wijk.

Doelstelling 5: Investeren in de kwaliteit en toegankelijkheid van de openbare ruimte

Het beheerplan groot en vervangingsonderhoud is aangenomen door de raad. Hierin zĳn middelen opgenomen om de projecten op gebied van kademuren en brugconstructies uit te kunnen voeren in de komende jaren. Het Kwaliteitsplan openbare ruimte binnenstad is het kader voor de herinrichting van straten. Verder is gestart met eenc inventarisatie van de mogelĳkheden van duurzaam beheer en onderhoud van de openbare ruimte.

De gemeente heeft een meldpunt opgericht waar inwoners via e-mail toegankelĳkheidsproblemen in de openbare ruimte kunnen melden. Ook is op regelmatige basis gesproken met vertegenwoordigers van de verschillende belangenorganisaties. In de Lokale Inclusie Agenda is voor 2024-2025 een uitvoeringsplan opgesteld.

In 2023 heeft de gemeente in de Kock van Leeuwensluis een sanitaire voorziening voor waterrecreanten gerealiseerd en in gebruik genomen.

In april 2023 is het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (KBF) officieel geopend tĳdens het Tiende Internationale Symposium over Bodemdaling (TISOLS) georganiseerd vanuit UNESCO. In oktober 2023 is vervolgens de Experience Bodemdaling feestelĳk geopend. Dit is een interactieve opstelling in het KBF die het gesprek stimuleert over bodemdaling, de gevolgen en de mogelĳke maatregelen. Hĳ wordt meteen veel benut door onder anderen beleidsmedewerkers, bestuurders en kennisorgansiaties.

De gemeente is aangesloten bĳ het Funderingsloket Groene Hart van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek. Bĳ dit loket kunnen bewoners terecht voor advies en vragen over funderingen.

Vanuit project Stevige Stad Kaderplan Bodemdaling Binnenstad ondersteunt de gemeente bewoners aan het Regentesseplantsoen bĳ het nemen van maatregelen om schade aan houten paalfunderingen te minimaliseren als het waterpeil in de binnenstad wordt aangepast.