Financiële samenvatting

In de onderstaande tabel is het financieel resultaat 2023 - voor en na inzet van reserves - opgenomen. Hierbij zijn de verschillen tussen de begroting 2023 en de jaarrekening vermeld. In deze financiële samenvatting zijn de financiële verschillen op hoofdlijnen toegelicht. In de afzonderlijke programma’s zijn de verschillen meer gedetailleerd weergegeven.

Elk jaar worden diverse incidentele lasten en baten verrekend met de algemene reserve en bestemmingsreserves. In 2023 zijn incidentele uitgaven voor diverse projecten verrekend met de reserve. Bij diverse projecten zijn niet alle kosten zoals begroot ook daadwerkelijk gemaakt, zie hiervoor het overzicht inzet reserves in hoofdstuk 5.5 "Incidentele en structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves". Hierdoor wordt er per saldo € 7.094.000 minder onttokken aan de reserves.*

* Tegenover dit nadeel van een lagere onttrekking staat een voordeel van dezelfde omvang door lagere kosten bij het saldo van baten en lasten. Hierdoor hebben deze verschillen geen effect op het resultaat na inzet van reserves.

Hoofdlijnenanalyse

Na het verwerken van de raadsbesluiten tot en met december 2023 (begroting na wijziging) was rekening gehouden met een negatief saldo van € 5,4 miljoen. Dit resultaat is door ontwikkelingen verbeterd met € 16,5 miljoen naar een positief saldo van € 11,1 miljoen. Deze ontwikkelingen zijn op hoofdlijnen hierna vermeld.

Toelichting op de mutaties

1. Riolering

Aan de voorziening riolering wordt minder toegevoegd. Door lagere investeringen op het taakveld, is het bedrag aan berekende compensabele BTW over de kosten lager. Bij de verrekening met de voorziening wordt in de nacalculatie extracomptabel rekening gehouden met compensabele BTW over kosten en investeringen ten behoeve van riolering (€ 600.000).

Daarnaast wordt het baggeren Oostpolder in 2024 uitgevoerd en afgerond (€ 600.000).

2. Ontvangst middelen klimaat- en energiebeleid

Middelen capaciteit klimaat- en energiebeleid: in de beschikking is aangegeven dat deze middelen in 2023 en in 2024 kunnen worden ingezet ter dekking van de apparaatskosten klimaat- en energiebeleid. Aangezien de ontvangst wel begroot was in 2023 leidt de besteding in 2024 (conform beschikking) tot een nadeel in 2023. In 2024 levert dit een voordeel op en zal worden meegenomen in de 2e Berap.

3. Erfpachtsgronden

De administratie van de erfpachtgronden is dit jaar integraal gecontroleerd. Uit deze controle blijkt dat de boekwaarde van de erfpachtgronden hoger is. Dit is een voordeel in de exploitatie.

4. Spoorzone

BIj de Spoorzone is een perceel grond verkocht. Hier staan kosten tegenover en voor het restant € 2.416.000 wordt voorgesteld deze via resultaatbestemming toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve "Spoorzone".

5. Bouwleges

Bouwleges: de meerinkomsten aan bouwleges worden veroorzaakt door een drietal grote projecten die bij de actualisatie van de legesinkomsten 2eBerap niet voorzien waren. Het betreft een project in Westergouwe, een project op de Jamessingel en een project op de NieuweGouwe Oostzijde.

6. Arbeidsparticipatie

Betreft regionaal budget ten behoeve van de regionale arbeidsmarktdienstverlening. Er was de afgelopen periode veelal sprake van incidentele projectfinanciering. Voorgesteld wordt - in aansluiting met voorgaande jaren - het restant budget 2023 over te hevelen naar 2024 en beschikbaar te houden voor de regio.

Het overige voordeel ad € 600.000 wordt veroorzaakt door open-einde regeling van reintegratietrajecten, vacatureruimte en diverse kleine verschillen.

7. WMO

De onderschrijding op de WMO wordt veroorzaakt door afname van het aantal clienten en minder aanvragen op de diverse onderdelen van de WMO.

8. Centrumtaken

Voor beschermd wonen, maatschappelijke opvang en vrouwenopvang krijgen wij als centrumgemeente geld van het rijk. De begroting is op die bedragen gebaseerd. In de praktijk geven we, conform regionale afspraken, meer geld uit aan MO/VO en minder aan BW. Het restant van de middelen blijft regionaal beschikaar en wordt voorgesteld aan de reserve BW/MO/VO toe te voegen.

9. Overige mutaties

Dit betreft diverse overige mutaties binnen de programma's.

Structureel en incidenteel resultaat

Het onderscheid tussen structurele en incidentele resultaten is van belang voor het inzicht in de financiële positie van de gemeente. In het algemeen geldt dat de gemeente structurele taken uitvoert en daarvoor structurele lasten raamt in de begroting. Structurele lasten en baten zijn de regel, incidentele lasten en baten zijn de uitzondering.

Het positieve saldo van € 11.119.000 is opgebouwd is uit een structureel voordeel van € 2.323.000 en een incidenteel voordeel van € 8.796.000.

Ontwikkeling reservepositie

Het beleid is om rekeningresultaten te verrekenen met de algemene reserve. We stellen voor om het overschot van afgerond € 6,4 miljoen (na resultaatbestemming) te verrekenen met de algemene reserve. Het effect van dit voorstel is in de onderstaande tabel weergegeven.

Resultaatbestemmingen

De jaarrekening 2023 sluit met een positief saldo van € 11.119.000. Het voorstel aan de raad is om vanuit dit rekeningsaldo een aantal verrekeningen met reserves te laten plaatsvinden (totaal € 4.729.000):

a. € 321.000 toe te voegen aan de reserve omgevingswet;

b. € 9.000 toe te voegen aan de reserve programma vluchtelingenopvang;

c. € 2.147.000 toe te voegen aan de reserve maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermd wonen;

d. € 2.416.000 toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve "Spoorzone";

e. € 164.000 te onttrekken aan de reserve nog uit te voeren werkzaamheden Bolwerk;

f. het restant van het rekeningresultaat, te weten € 6.390.000, toe te voegen aan de algemene reserve.

Toelichting op de resultaatbestemmingen

A. Reserve omgevingswet

Ten behoeve van de invoering van de Omgevingswet heeft Gouda € 321.000 ontvangen uit het gemeentefonds, via de decembercirculaire 2023. In de raadsmemo over die circulaire is opgenomen dat bij de besluitvorming over de jaarstukken 2023 zal worden voorgesteld om vanuit de resultaatbestemming het bedrag toe te voegen aan de reserve Omgevingswet. In de Nota reserves en voorzieningen 2023 is met betrekking tot de toevoegingen aan de die reserve het volgende vastgelegd: “De door het rijk beschikbaar gestelde middelen in verband met (de implementatie van) de Omgevingswet worden via de PenC-cyclus toegevoegd aan deze reserve.”

B. Reserve programma vluchtelingenopvang

Vanwege de toename van het aantal inburgeraars dat tot de ELIP-groep behoort (ELIP = einde lening inburgeringsplichtig), heeft het rijk besloten in 2023 een aanvullend bedrag beschikbaar te stellen. Gouda heeft daarvan € 9.000 gekregen uit het gemeentefonds, via de decembercirculaire 2023. In de raadsmemo over die circulaire is gemeld dat bij de besluitvorming over de jaarstukken 2023 zal worden voorgesteld om deze middelen vanuit de resultaatbestemming toe te voegen aan de reserve Programma vluchtelingenopvang. In de Nota reserves en voorzieningen 2023 is met betrekking tot de toevoegingen aan de die reserve het volgende vastgelegd: "Beschikbaar gestelde rijksmiddelen beschikbaar houden t.b.v. (opvang) vluchtelingen."

C. Reserve Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang en Beschermd Wonen

Beschermd wonen, vrouwenopvang, maatschappelijke opvang zijn centrumtaken waarvoor de Gemeente Gouda geld, ook namens vier andere gemeenten, ontvangt. Voorgesteld wordt - conform bestendige gedragslijn - het restant bedrag van € 2.147.000 toe te voegen aan de reserve maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermd wonen.

D. Reserve Spoorzone (nieuw in te stellen)

Bij de Spoorzone is een perceel grond verkocht. Voor het netto restant bedrag van € 2.416.000 wordt voorgesteld deze in een nieuw in te stellen Reserve " Spoorzone" te storten, ter dekking van nog te maken kosten.

E. Reserve nog uit te voeren werkzaamheden Bolwerk

De grondexploitatie Bolwerk is reeds enige jaren geleden afgesloten. Voor de nog uit te voeren civieltechnische werken in de openbare ruimte en bijbehorende plankosten is een afzonderlijke reserve. Na jaren braak te hebben gelegen is in 2022 gestart met de bouw van zorgcentrum Huize ter Gouwe. De gemeente richt de buitenruimte in, hiervoor zijn in 2023 kosten gemaakt. In 2024 worden hiervoor de laatste werkzaamheden uitgevoerd. Voorgesteld wordt om deze lasten, conform het doel en bestemming van deze reserve, te dekken uit de reserve "nog uit te voeren werkzaamheden Bolwerk".

Budgetoverhevelingen 2023 - 2024

In de onderstaande tabel zijn de budgetoverhevelingen 2023 - 2024 weergegeven. Aan deze budgetoverhevelingen liggen veelal verplichtingen ten grondslag, zoals: subsidieverplichtingen en regionaal budget. Het budget wordt door een begrotingswijziging in het boekjaar 2024 beschikbaar gesteld. Voor een uitgebreide toelichting op de mutaties wordt verwezen naar de afzonderlijke programma analyses.